“100 chuyện nghề” - Cuốn sách truyền cảm hứng cho người làm báo, xuất bản

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức biên soạn, xuất bản cuốn sách 100 chuyện nghề. Từng câu chuyện là những lát cắt chân thực, xúc động, cho thấy báo chí và xuất bản luôn song hành cùng lịch sử của dân tộc, người làm báo, xuất bản không chỉ là người đưa tin, viết sách mà còn là nhân chứng từ chiến trường đến đời sống thường nhật, là người giữ ngọn lửa nhiệt huyết và truyền tải lý tưởng cách mạng bằng chính cây bút và sự tận tâm của mình.

Từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh khai sinh tờ báo Thanh niên năm 1925 và xuất bản tác phẩm Đường Kách mệnh năm 1927, xuất bản và báo chí cách mạng Việt Nam đã chính thức hình thành như một vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Sinh thời, Người căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Lời dạy ấy đã trở thành lời hiệu triệu, định hướng các thế hệ phóng viên, biên tập viên, những người làm báo chí - xuất bản không chỉ làm nghề mà còn sống trọn với lý tưởng, trở thành những người lính không súng, chiến đấu bằng ngòi bút, bằng sự tận tụy với sự thật và công lý.

Cuốn sách “100 chuyện nghề” do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức biên soạn.

100 chuyện nghề là tập hợp những câu chuyện tiêu biểu, mang tính biểu tượng cao, được chọn lọc kỹ lưỡng từ dòng chảy ký ức của nhiều thế hệ nhà báo, từ nhà báo vĩ đại Hồ Chí Minh, những nhà báo kỳ cựu, “cây đa cây đề” của làng báo cách mạng như Hoàng Tùng, Hà Đăng, Hữu Thọ, Tạ Ngọc Tấn, nhà báo - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng…, đến những cây bút thế hệ sau đã cống hiến hết mình cho nghiệp báo và xuất bản.

Từng câu chuyện không chỉ đơn thuần là hồi ức cá nhân mà còn là một mảnh ghép của lịch sử dân tộc. Có những trang viết nhẹ nhàng, xúc động, có những ký sự đầy kịch tính giữa chiến trường ác liệt, nhưng tựu trung, tất cả đều toát lên tinh thần dấn thân, sự hy sinh thầm lặng và đạo đức nghề nghiệp vững vàng của người làm báo.

Câu chuyện “Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng” mở đầu cho hành trình đặt nền móng báo chí cách mạng, gắn với tên tuổi Nguyễn Ái Quốc - người không chỉ là lãnh tụ cách mạng mà còn là cây bút tiên phong. “Học viết báo từ đời sống và giai cấp công nhân” nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa báo chí và nhân dân - nơi thực tiễn là nguồn cảm hứng sống động nhất cho những dòng viết. Cũng không thể không nhắc đến những câu chuyện đậm chất nghề, đậm tình đồng đội như: “Sự cố mất hòm đựng giấy in măng sét”, “Làm báo trên chõng tre”…, qua đó hé lộ góc nhìn đời thường nhưng đầy bản lĩnh của những cây bút kỳ cựu như Trường Chinh, Xuân Thủy. Đó còn là những câu chuyện minh chứng rõ nét về sức mạnh của báo chí, không chỉ để ghi nhận mà còn để hòa giải, kết nối và chữa lành.

“100 chuyện nghề” - Khi người lính cầm bút, lịch sử được viết bằng sự thật.

Ở chiều sâu tư tưởng, những tác phẩm như “Để mỗi nhà báo thực sự là thư ký của thời đại” (nhà báo Hà Đăng) hay “Mắt sáng, lòng trong, bút sắc” (nhà báo Hữu Thọ) đặt ra những chuẩn mực nghề nghiệp vững bền - không chỉ cho hôm qua mà còn cho hôm nay và mai sau. “Từ người lính thích viết báo đến người thầy của làng báo” do nhà báo Tạ Ngọc Tấn kể lại là hành trình đầy cảm hứng - từ đam mê cá nhân đến sứ mệnh đào tạo lớp lớp nhà báo trẻ.

Điểm đặc biệt của 100 chuyện nghề là không chỉ khắc họa chân dung cá nhân mà còn phác họa những “cột mốc” báo chí gắn liền với các giai đoạn lịch sử quan trọng. Từ Báo Nhân Dân - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, tờ Tin tức (TTXVN) trong điều kiện khẩn trương, đến Sài Gòn giải phóng - ra đời ngay sau ngày đất nước thống nhất, mỗi tờ báo là sự đánh dấu một chặng đường, một trọng trách thiêng liêng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trang giấy cũ, câu chuyện mới - 100 năm, 100 ngọn lửa nghề chưa bao giờ tắt.

Bên cạnh báo in, các loại hình truyền thông khác như phát thanh, truyền hình, phim tài liệu cũng được tôn vinh trong cuốn sách: những bản tin đầu tiên vang lên từ Đài Tiếng nói Việt Nam, những khung hình phát sóng đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam, những thước phim do Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thực hiện - tất cả góp phần tạo nên diện mạo báo chí cách mạng toàn diện, sống động và giàu bản sắc.

Không chỉ là một tập ký ức, cuốn sách còn mang tính định hướng sâu sắc trong bối cảnh mới. Trong thời đại số, khi công nghệ và truyền thông thay đổi từng giờ, 100 chuyện nghề nhấn mạnh tầm quan trọng của tự học, đổi mới và bám sát thực tiễn. Kiến thức trường lớp là nền tảng, nhưng chính sự tích lũy từ đời sống, từ quá trình lăn lộn với xã hội, từ cảm xúc chân thành mới tạo nên chiều sâu cho người làm nghề. Mỗi bài viết đều gắn mã QR để bạn đọc có thể trải nghiệm nội dung sách dưới dạng audio. Cuốn sách vì thế không chỉ dành riêng cho những người làm báo và xuất bản, mà còn là một tài liệu quý cho bạn đọc yêu thích báo chí - xuất bản hoặc bất kỳ ai muốn hiểu sâu hơn về hai lĩnh vực, nghề nghiệp luôn gắn bó chặt chẽ với vận mệnh đất nước.

Đằng sau mỗi trang báo là một câu chuyện chưa kể về lý tưởng, niềm tin và sứ mệnh.

Ra mắt đúng dịp 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, 100 chuyện nghề là một bó hoa tri ân bằng con chữ, là món quà gửi tới những người đã, đang và sẽ gắn bó với nghề báo và nghề xuất bản - nghề của sự hy sinh thầm lặng nhưng cao quý, đáng trân trọng.

100 chuyện nghề là một hành trình ngược dòng lịch sử, một cuốn sử sống động của báo chí, xuất bản cách mạng Việt Nam. Không chỉ là lời tri ân sâu sắc, cuốn sách còn là ngọn lửa truyền nghề, lan tỏa tinh thần yêu nghề, vì lý tưởng, vì nhân dân - tinh thần đã và đang làm nên bản lĩnh của báo chí, xuất bản Việt Nam trong suốt một thế kỷ qua.