Cuộc chiến đấu 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị (28/6/1972 - 16/9/1972) là một trong những biểu hiện sinh động nhất cho khát vọng độc lập, tự do, thống nhất đất nước của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại. Mỹ - chính quyền Sài Gòn đã biến nơi đây thành khu quân sự, làm kho tàng trữ vũ khí quân đội, trung tâm chỉ huy chiến dịch toàn tỉnh, đồng thời cũng mở thêm nhiều nhà giam để đàn áp phong trào cách mạng. Trận Thành cổ Quảng Trị là trận chiến giữa một bên là quân Giải phóng miền Nam Việt Nam được sự hỗ trợ về lực lượng và hậu cần của Quân đội nhân dân Việt Nam với một bên là quân đội Hoa Kỳ và quân lực Việt Nam Cộng hòa. Đây là một trong những trận chiến ác liệt nhất trong chiến dịch Xuân - Hè năm 1972, một phần của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam.
Hai bản nhật ký, hồi ký chiến trường được tác giả Nguyễn Thụy Kha tuyển chọn, đưa vào cuốn sách đã khắc họa sinh động, sự tàn khốc của 81 ngày đêm trận chiến Thành cổ Quảng Trị trong "mùa hè đỏ lửa” năm 1972. Bên cạnh đó, độc giả còn được cảm nhận về mục tiêu, lý tưởng, khát vọng, tâm tư, tình cảm của hai người lính ở hai bên chiến tuyến qua những dòng, tự sự được ghi lại trong nhật ký, hồi ký của mình.
Đó là hình ảnh cuộc sống gian khổ, thiếu thốn nơi chiến trường nhưng tràn ngập tình yêu thương, tình đồng đội, sự gắn kết máu thịt của những anh lính “bộ đội Cụ Hồ” trong những chặng hành quân ra trận, chiến đấu đầy khốc liệt, bi thương nhưng vô cùng anh dũng, quả cảm, chiến đấu đến cùng vì độc lập, tự do, thống nhất của Tổ quốc.
Đối lập ở phía bên kia, nổi bật lên là hình ảnh người lính thủy quân lục chiến can trường nặng trĩu những tâm tư, sự đau đáu về cuộc chiến mà ở đó, họ phải chiến đấu vì sự sống còn của chính bản thân. Họ không có ước mơ, hoài bão của tuổi trẻ, họ chiến đấu vì mục đích duy nhất là để bảo vệ tính mạng của mình, họ thấy sự cống hiến, hy sinh của mình là vô nghĩa...
Cuốn sách góp phần tôn vinh truyền thống cách mạng vẻ vang của đất nước, dân tộc và quân đội ta mà mảnh đất Quảng Trị, Thành cổ Quảng Trị là một trong những địa danh tiêu biểu anh hùng, đồng thời đây cũng là dịp để tri ân lớp lớp những người lính đã hy sinh tuổi trẻ, xương máu, rời xa quê hương, gia đình, vượt qua mọi thử thách hiểm nguy để chiến đấu giành, giữ từng tấc đất non sông. Tên tuổi của họ đã trở thành bất tử, sống mãi trong tâm thức của mọi thế hệ người Việt Nam.
